… sentitzen dut esperientzia horiek aldatu egin didatela, funtsean, ingeniaritzak gizartean duen rola ikusteko modua. Teknikoki gustatu zaizkidan proiektuak izateaz gain, ikuspegi berri bat eman didate. Erabiltzaileei entzun ahal izateak, haien esperientziak niri kontatzeko prest egoteak, baliagarriak izan dakizkiekeen soluzioen garapenean aktiboki parte hartzeko prest izateak proiektuak askoz errealagoak izatea dakar. Maite dut nire diziplina eta ezin naiz pozago egon adar hori hautatu izanagatik; horregatik, gehien behar duten pertsonen bizitzak aldatzeko eragile gisa ikusi nahi dut.
Hainbat esperientziatan parte hartu duzu ingeniaritzaren adar sozialean. 2024ko udan hasi zinen Chilónen, Chiapasen (Mexiko), YOMOL A ‘TEL kooperatibarekin. Zein izan zen zure lana hiru hilabete haietan?
Landa inguruneko praktika solidarioak zirenez, aste batetik bestera dezente aldatzen zen nire rola. Nire diziplinarekin lotutako hainbat lan egin nituen; adibidez, kafea lehortzeko egituretarako planoak egitea edo xaboizko produktuen sail bateko packaginga berriro diseinatzea. Sare sozialetarako diseinu grafikoko beste lan batzuk edo eraikinaren seinaleen diseinua ere egin nuen.
Gainera, bulegoko lan hori tseltal komunitateetara egiten nituen irteerekin bateratzen nuen. Irteera horiek sareetarako eta material grafikorako edukia sortzeko egiten ziren; horregatik, kooperatibaren erlezaintza-eremuak eta usain-belarren eta kafearen sailak bisitatzeko aukera izan nuen.
Zure azken ikasturteko lehen seihilekoan, “Diziplina anitzeko ingeniaritzako proiektuak gizarte erronketarako” irakasgaian matrikulatu zinen, Deustuko Unibertsitateko Campus Sozialean. Zerk eragin zizun salto hori ematea? Zer suposatzen du zuretzat ingeniaritza pertsonen ongizatearen zerbitzura jartzeak?
Aurreko urtean “Diseinua gizarte berrikuntzarako” izeneko ikasgaia ikasi nuen, eta Mexikon egin nituen praktikekin batera, ingeniaritzaren alderik sozialena ikusi ahal izan nuen. Horrek hurrengo urtean aipatu duzun hautazkoa aukeratzea eragin zidan.
Uste dut zientzietako karrerak, eta bereziki ingeniaritza adarrekoak, asko zentratzen direla “industrian”, horri lotzen baitzaizkio tradizioz. Hala ere, askotan ez dakigu gure lana pertsonen onerako teknologia garatzea dela eta, beraz, gure diziplina berez soziala dela.
Beraz, ingeniari naizen aldetik, uste dut funtsezkoa dela alderdi sozialago horrekin konektatzea eta pertsona zaurgarrienei eragiten dieten proiektuetan parte hartzen hastea. Izan ere, proiektu sozialetan kontuan har gaitzaten, beharrezkoa da ingeniariok begien bistan izan gaitzaten.
Beste lau lagunekin batera “Entona” proiektuan lan egin duzu. Kontatuko zeniguke proiektu horren inguruko zerbait? Sormen prozesuaren anekdotarik?
Proiektu hori ingeniaritzako karrera desberdinak biltzen gaituzten irakasgai batetik sortua da eta ingeniaritzako diziplina anitzeko talde bat sortu zen irakasgai batetik dator; beraz, espezialitate desberdinetako lau ikaskiderekin lan egin nuen. Proiektuaren helburua gorreria duten pertsonen errealitatea ikusarazten laguntzea zen. Horretarako, gorreria zuten gazte talde batekin hitz egiteko eta haien ikuspegia ezagutzeko aukera izan genuen.
Erabiltzaileen inguruko ikerketa eta azterketa bat egin ondoren, Entona proiektua sortu zen. Webgune horren helburua zen entzuten zutenek, gorreria zutenen errealitatea ez ezik, era askotako entzumen-urritasunak zituztenen egoera ulertu eta enpatizatu ahal izatea, eta gorreria zutenek, audifonoa erabili arren, zenbait zailtasun izan ditzaketela erakustea.
Gregorio Ybarrako neska-mutiletako batekin lan egitea da gehien gogoratzen dudana. Hark bere ikuspegia azaldu zigun, eta kokleako inplantea zuen arren, egoera batzuetan ezin zuen erabili, bereziki gela zaratatsuetan, eta horrek egoera jakin batzuetan oso isolatuta sentitzea ekar diezazuke.
Zure GrALerako, ikuspegi sozial bat hautatu zenuen eta KideBide garatu zenuen. Zer esan diezagukezu proiektu horretaz?
Diseinuko GrALerako banekien gizarte berrikuntzarako diseinuan zentratu nahi nuela. Horregatik, campus sozialarekin harremanetan jarri nintzen eta María José Schultzek Ellacuria Fundazioarekin harremanetan jarri ninduen. Haiekin hainbat elkarrizketa izan nituen, bai Auzolana II proiektuko langileekin, bai programan parte hartu zuten migratzaileekin. Jakinarazi zidaten arazo nagusietako bat izapide burokratikoak egiteko zailtasun handia zutela izan zen.
Auzolana II programan, migratzaileak familiek hartzen dituzte eta gizarte langileek laguntzen diete pertsona horiei prozesuan. Horregatik, nire GrALean interakzio hori oztopatuko ez zuen plataforma bat sortu nahi nuen. Horregatik, KideBide plataforma bat da, non pertsonek beraiek erakusten duten nola egiten diren izapide horiek urratsez urrats. Horretarako, inprimaki bat bete behar da. Inprimaki horretan, tokien kokapenez gain, argazkiak eta deskribapenak gehitu daitezkete. Programak jarraibide horiek hartzen ditu ulerterrazak izan daitezen eta, horrela, izapide-biltegi bat sortzen du.
Nola bizi izan ditu industria diseinuko eta mekanikako ingeniari batek esperientzia horiek?
Seguruenik, bost urte hauetan gehien eman didaten esperientzietakoak izango dira. Karreran enpresa batean “gustatzen zaidana” eginez lan egiteko prest sartu nintzen, buru-belarri aritzeko; eta sentitzen dut esperientzia horiek aldatu egin didatela, funtsean, ingeniaritzak gizartean duen rola ikusteko modua.
Teknikoki gustatu zaizkidan proiektuak izateaz gain, ikuspegi berri bat eman didate. Erabiltzaileei entzun ahal izateak, haien esperientziak niri kontatzeko prest egoteak, baliagarriak izan dakizkiekeen soluzioen garapenean aktiboki parte hartzeko prest izateak proiektuak askoz errealagoak izatea dakar.
Oso maite dut nire diziplina, eta ezin naiz pozago egon adar hori hautatu izanagatik eta, horregatik, gehien behar duten pertsonen bizitzak aldatzeko eragile gisa ikusi nahi dut.
Amaitzeko, zer oroitzapen gordetzen dituzu Deustuko Unibertsitatean ikasle izan zineneko urteez?
Ba, hazkundeko urteak izan direla, egia esan, gauza asko daramatzat. Unibertsitateak maila akademikoan zein pertsonalean garatzeko aukera eman didala sentitzen dut. Zortea izan dut 5 urte hauek lankide talde bikain batekin partekatzeko. Gradu bikoitz honek asko irakatsi dit taldean eta, bereziki, gure egunerokoan egongo diren pertsonekin lan egitea zer den.
Arlo akademikoan, unibertsitateak erakutsi dit gizartearekiko interes hori, baina baita ikerketarekiko grina ere. Deustuko Unibertsitatean ikasi ditudan gauzak beti nirekin eramango ditudala uste dut.
