Skip to main content

Aspaldi galdu nuen autoritate eta zilegitasun guztia esateko nor etorri behar zen eta nor etorri behar ez zen nire ugaritasunaren, pasibotasunaren, beste batzuek jasaten duten estatistika dramatikoaren mahaira. Pribilegiatua naiz jaio nintzenetik; beraz, kezkatuta egon beharko nuke bizitzako gainerako egun guztietan.

(…) Pozik nago nire lanarekin, baina inoiz ez zoriontsu. Beti artega, etengabe alerta egoeran eta gero eta sumindura handiagoan. Ez dut herririk, ez ereserkirik, ez banderarik. Gizaki orok du izen bat eta historia bakarra eta errepika ezina. Nirea izan liteke.

Ia zure ibilbide profesionalaren hasieratik erabat emana bizi zara errefuxiatuei, atzerritarrei eta giza eskubideei. Noiz sentitu zenuen arlo juridiko horretan espezializatzeko bultzada? Zerk bultzatu zintuen urrats hori ematera?

Iparraldean jaiotzea merezi gabeko ausazko kontua besterik ez dela deskubritu nuenean. Miseriatik, gerratik eta hondamenetik 45 cm gorago bizi izatea da. Dokumentuak izatea, egunean 3 aldiz jatea, asteburuan zinemara joatea eta udan oporretan joatea ez dago gizateriaren % 90en esku.

Urrutiko egun batean, Sierra Leonako armadako desertore batek jo zidan atea. Laguntza eskatu zidan deportatu ez zezaten. Goya liburu-dendan munduko mapa bat erosi nuen, ez bainekien herrialde hura non zegoen. Gero, Asilo Legea erosi nuen Corte Ingelesean, karreran ez nuelako ikasi eta inork ezin zidalako lagundu.

Ahal nuena egin nuen, oker ziur asko. Bizitzan beti dago lehenengo aldi bat, eta zorionez aldatu egin zidan bizitza.

Ukrainako gerra egoeraren ondorioz gertatzen ari diren azken populazio-mugimenduek agerian jarri dute, alde batetik -positiboenetik-, Europako gobernuen, erakundeen, herritarren eta instituzioen berehalako elkartasuna eta erreakzio altruista, errefuxiatuei lehenbailehen lagundu, babesa erakutsi, harrera egin eta integratzeko orduan. Bestetik -labainkorrenetik-, agerian utzi du gure artean, aspaldiko arrazoi berdinengatik, europarrez kanpoko etnia eta jatorria duten beste pertsonenganako itxurazko diskriminazioa. Zein da zure iritzia horren inguruan? ZEHAR-Errefuxiatuekinerakundearekin egiten duzun lanean eragina izan dezakeela uste duzu?

Ez dut alderik ikusten Lviv geltokitik irtetean jendez gainezka dagoen trenean, aita eta aitona-amonei agur egiteko, artilezko txapeltxoa eta peluxea eskutan, sudur txikiak leihora itsatsita dauden haurren eta Aylan Kurdiren artean; edo ume soldaduen artean; edo Hego Sudango umetxoen artean, euliz beterik, amaren bular idorraren bila daudenen artean; edo AEBetako armadako soldaduen buruen gainetik hegan egiten ari ziren umeen artean, Kabuleko aireportutik ezinezko ebakuazio batean irten nahian.

Aurtengo otsailaren 23an, 82,5 milioi errefuxiatu baino gehiago zeuden munduan, hau da,  planetako 110 biztanletik 1 zegoen egoera hori sufritzen. Hilabete geroago, zifra hori beste 4,4 milioi igo da. Onartezina, jasanezina. Uko egiten diot memoria historikoa ahazteari eta betiko amnesian bizitzeari.

Erbesteratu izan ginen, izan gaitezen aterpe. Jarri haien larruan. Zer egingo zenuke zure aurrean frankotiratzaile bat izango bazenu, misil bat zure hirira zuzenduta duela, beldurrez dardarka egongo bazina batere segurua ez den aterpean, sirena hotsa entzutean?

Alde horretatik, uste duzu beharrezkoa izango litzatekeela epe laburrean EBko Atzerritarrei buruzko Legea birformulatzea, malgutasun juridikoa eta administratiboa izatea?

Gizakiok bakarrik banatu dugu planeta, batzuetan erregelarekin alegiazko lerroak marraztuz. Kapitalak, zerbitzuak, ondasunak, salgaiak, birusak zirkulatzen ari dira batetik bestera, baina pertsonak ez. Ez pertsona guztiak.

Haiek badute gure berri. Internet eta mugikorra dituzte eta, batez ere, bizitza hobea eta seguruagoa izan nahia. Galdetu zeure buruari zergatik ez den paterarik ateratzen Plentziatik edo Sopelako hondartzatik. Melillako hesitik salto egiten dute, Messiren elastikoa jantzita, eta “boza” oihukatzen dute, hau da, “garaipena”, zer duten zain jakin gabe. Iñaki Williams Afrikako milaka etorkinentzat erreferentea da.

Aspaldi galdu nuen autoritate eta zilegitasun guztia esateko nor etorri behar zen eta nor etorri behar ez zen  nire ugaritasunaren, pasibotasunaren, beste batzuek jasaten duten estatistika dramatikoaren mahaira. Pribilegiatua naiz jaio nintzenetik; beraz, kezkatuta egon beharko nuke bizitzako gainerako egun guztietan.

Zer gomendatuko zenieke Deustuko Unibertsitateko ikasle ohiei asilo eta aterpe eskearen fenomenoari buruz sentsibilizatzeko orduan? Eta nola lagundu dezakete errefuxiatuei laguntza hobea ematen, harrera eta integrazioa hobetzen?

Jar daitezela harremanetan edozein etorkinekin. Kalean gelditu eta zertan ari diren hemen galdetu diezaietela, zergatik etorri diren, zer nahi duten, zertan diren zuek bezalakoak. Errefuxiatuaren eta etorkinaren arteko aldea. Tabernan Athleticeko zapia saltzen saiatzen den senegaldarra lanean ari da eta legezkoa izan nahi du, ez adarrik jo. Eta eros iezaiozu zerbait, delitua edo imitazioa bada ere.

Ezagutu haren kultura, hizkuntza, ohiturak, erlijioa. Nahastu, zaporeak, koloreak eta usainak nahasten ditugun bezala. Edo sushia, kebaba, cous-cousa, Pekineko ahatea probatzen ditugun naturaltasunarekin. Ikusi TVE-2ko dokumentalak txundituta baleak nola joaten diren Artikotik Pazifikora ugaltzera eta nola itzultzen diren inork pasaporterik, bisaturik edo paperik eskatu gabe. Ez dute hesirik, hormarik edo kontzertinarik aurkitzen.

Eskerrak ematen dizkizugu egiten duzun guztiagatik eta zure denboraren zati bat guri eskaintzeagatik. Amaitzeko, zer oroitzapen gordetzen dituzu Deustuko Unibertsitatean Zuzenbideko ikasle izan zineneko urteez?

Bilboko 11. barrutiko familia “oneko” mutil batena. Bizitzaz eta hainbeste jenderen ez-bizitzaz ezer jakin gabe. Pozten naiz esperientziak, besteen minak eta eguneroko galdeketek mugaren alde honetan kokatu nautelako.

Pozik nago nire lanarekin, baina inoiz ez zoriontsu. Beti artega, etengabe alerta egoeran eta gero eta sumindura handiagoan. Ez dut herririk, ez ereserkirik, ez banderarik. Gizaki orok du izen bat eta historia bakarra eta errepika ezina. Nirea izan liteke.

Ona zara… bizitza ona daramazulako” (Jack Kerouac)