Hilario Pérez Meñica

Unibertsitatean ezagutza baino askoz gehiago aurkitu dut: pertsonak aurkitu ditut. Egiten zutenagatiko zaletasun bizia transmititzen zuten irakasleak eta ikaskideak, ikaskuntzan lagun eta konplize bihurtu zirenak. Maitasuna, errespetua eta gertutasuna sentitu ditut. Zirimiri etengabearen antzekoa izan zen hura niretzat eta, konturatu gabe, erabat blaitu ninduen. Beldurrak kendu zizkidan, etiketak hautsi zizkidan eta neure buruarengan gehiago sinesten lagundu zidan. Deustuko Unibertsitatean berriro sentitu nuen ikasteko, partekatzeko eta hazteko magia, ez bakarrik ikasle gisa, baita pertsona gisa ere.

Oso gazte hasi zinen lanean eta horrek eragotzi zizun goi-mailako ikasketak egitea. Hala ere, ibilbide profesional interesgarria duzu. Konta iezaguzu zein izan diren zure urratsak eta zerk gidatu zaituen horietako bakoitzean.

Argazkia: Tabirako emakumezkoen lehen taldearen 50. urteurrena, emakume beteranoen partid

Nire ibilbidea familiak, lanak eta zurarekiko grinak markatu dute beti. Oso gaztetatik etxean lagundu behar izan nuen, eta auzoko aroztegi batean aurkitu nuen nire bidea. Han ezagutu nuen egur zati bat zerbait erabilgarri eta eder bihurtzearen magia. 12 urte pasatxorekin amak galdetu zidan zertan aritu nahi nuen eta zurgintzan esan nion. Nire maisuak, Pedro Zamallonak, lanbidea ez ezik, ondo egindako lana maitatzen eta pieza bakoitzaren atzean emozioa eta dedikazioa daudela ulertzen ere irakatsi zidan. Ikastun nintzela, amets egiten nuen, ofizialek bezala, arkatza belarrian eta metroa poltsikoan eramaten utziko zidaten eguna noiz helduko ote zen. Pedrok beti esaten zidan pazientzia izateko, baratzean aza bat bezalakoa nintzela: astiro hazi behar nuen, hosto freskoak nituela, presarik gabe. Egun batean, denbora asko igaro ondoren, arkatza eta metro bat eman eta esan zidan: “Hilario, jarri arkatza belarrian, metroarekin lan egingo duzu eta”. Nik galdetu nion ea horrek aza bat nintzela esan nahi ote zuen, eta hark erantzun zidan: “Dagoeneko izan nahi duzuna zara”.

Denborarekin, eta eztei-bidaiatik itzultzean aroztegia itxita zegoenez, nire kabuz ekitea erabaki nuen, Uri emaztearen, Santi anaiaren eta Pili koinataren (Uriren ahizpa) baldintzarik gabeko laguntzarekin. Une zailak bizi izan genituen, baina beti atera ginen aurrera lan eginda, zintzotasunez eta ilusio handiz. Enpresa hazi egin zen, baina aitortzen dut enpresari bihurtu nintzenean hasierako magia hura sentitzeari utzi niola. Niri magia egitea gustatzen zitzaidan, ez enpresaria izatea. Horregatik, erretiratzeko unea iristean, nire anaia Santiren oniritziarekin, nire bazkidea baitzen, bizitzak eman zidana itzuli nahi izan nuen, eta enpresa euro baten truke utzi nien beti gure ondoan egon ziren pertsonei. Gaur harrotasunez begiratzen dut atzera, ez izan dudanagatik, baizik eta nire eskuekin, ahaleginarekin eta bihotzarekin eraiki ahal izan dudanagatik.

19-20 ikasturtean, erretiroa hartuta, Kultura eta Elkartasuneko Unibertsitate Tituluduna hastea erabaki zenuen. Amaitu ondoren, Kultur Aisia Unibertsitatean programako beste ikastaro batzuk egin dituzu. Zerk eraman zintuen unibertsitatera eta zer aurkitu duzu hango geletan?

Argazkia: XVII. Areeta-Bilbao lasterketan

Deustuko Unibertsitatera eraman ninduena nire buruarekiko nuen zor bat izan zen: familia-inguruabarrengatik ikasten jarraitu ezin izan zuen haur harekin nuena. Gurasoenganako esker on handia sentitzen nuen, beti ahalegina egitearen balioa irakatsi zidatelako, eta munduak nola funtzionatzen duen ulertzeko etengabeko jakin-mina. Egun batean Deustuko Unibertsitatera hurbildu nintzen, aurretik ikasketarik egin gabe, ilusioz eta ikasteko gogoz bakarrik. Besoak zabalik hartu ninduten eta gogoan ditut urduritasunez betetako lehen egun haiek: lekuz kanpo sentitzen nintzen, asmo handi baten parte sentiarazi ninduten ikaskide eta irakasleak ezagutzen hasi nintzen arte. Klase bakoitzean ikasten nuen gauza berriren bat eta elkarrizketa bakoitzean, bizitzako lezio bat. Miresten nuen ibilbide zoragarriko jendeari entzutea eta pentsatzea: “nola iritsi naiz ni hona?” Baina laster ulertu nuen denok ikasten genuela bata bestearengandik.

Unibertsitatean jakintza baino askoz gehiago aurkitu dut: pertsonak aurkitu ditut. Egiten zutenagatiko zaletasun bizia transmititzen zuten irakasleak eta ikaskideak, ikaskuntzan lagun eta konplize bihurtu zirenak. Maitasuna, errespetua eta gertutasuna sentitu ditut. Zirimiri etengabearen antzekoa izan zen hura niretzat eta, konturatu gabe, erabat blaitu ninduen. Beldurrak kendu zizkidan, etiketak hautsi zizkidan eta neure buruarengan gehiago sinesten lagundu zidan. Deustuko Unibertsitatean berriro sentitu nuen ikasteko, partekatzeko eta hazteko magia, ez bakarrik ikasle gisa, baita pertsona gisa ere”.

Zure alderdi nabarmenenetako bat kirola da. Eskarmentu handiko korrikalaria zara. Duela gutxi, Tabirako taldearen presidentzia utzi duzu. Kargu horretan sartu zinen zure bigarren etapan, kluba une zaila bizitzen ari zela. Klubean oso proiektu iradokitzaileak garatu dituzue. Zer da kirola zuretzat? Nola bizi duzu?

Kirola jarduera fisikoa baino askoz gehiago izan da niretzat: oreka iturri bat. Gaztetan futbolean jokatu nuen, baina etxean lanari ematen nion lehentasuna, eta beste bide bat hartu nuen. Hala ere, 50 urte bete arte lagunekin jolasten jarraitu nuen, lanaren pisuak gaina hartu zidan arte. Orduan, nire alaba Olatzek, kirolari handiak, berarekin korrika egitera joateko animatu ninduen. Lasterketa haiek, hasieran ahalegin hutsa izan zirenak, lotura, patxada eta elkarrizketarako une bihurtu ziren. Konturatu nintzen korrika egiteak gorputza sendotzeaz gain, burua eta alabarekiko harremana ere sendotzen zituela. Eta lasterketak, maratoiak eta abar egiten hasi nintzen. Eta gaur arte mundu horretan jarraitzen dut. Baina kilometrorik eramangarrienak, gutxien nekatu nautenak, alabarekin izandako elkarrizketan pasatutakoak izan dira.

Tabirakon eman dudan denboraz azpimarratuko nuke kluba osatzen duten pertsona guztien konpromisoa eta eskuzabaltasuna, batez ere. Proiektu guztiz gizatiarra da, boluntario lanetik eta saskibaloiarekiko maitasunetik egiten da dena. Gogoan dut, lan egin ondoren, baloiak puzten genituela, kamisetak josten genituela edo izotza prestatzen genuela, dena denon artean egiten genuelako. Tabirakon ez zen garrantzitsua txapelketak irabaztea, baizik eta pertsona konprometituak, errespetuzkoak eta balioak izango zituztenak prestatzea. Beti pentsatu izan dut klub honetan irabaztea markagailua baino askoz gehiago dela: taldean lan egiten, aurkaria errespetatzen eta pertsona eta talde moduan hazten ikastea da. “Doan jaso duguna doan emateko” filosofia horrek definitzen du zer garen: ahalegina, ilusioa eta komunitatea partekatzen dituen familia.

Denborarekin, Tabirako gizarteratzeko erreferente ere bihurtu da. Adimen-urritasuna duten pertsonak integratu ditugu, eta Tabirako Baque Alai proiektua sortu dugu, nire bizitzako lorpenik handienetako bat. Familia baten zoriona ikustea, semea lehen aldiz korrika nola zihoan ikustea, edo familiek entrenamenduetan laguntza eta adiskidetasuna nola aurkitzen duten ikustea, edozein tituluk baino gehiago balio duten saskiratzeak dira. Gaur egun, klubak hazten jarraitzen du, etorkizunari begira, gurpildun aulkiko saskibaloia bezalako ekimenak bultzatzen eta denek parte hartzeko espazioak zabaltzen. Zuzendaritzako kide ez naizen arren, oso lotuta nago alderdi sozialarekin, uste osoa baitut kirolak bizitzak eraldatzeko eta gizarte gizatiarragoa eta solidarioagoa eraikitzeko gaitasuna duela.

Bukatzeko, belaunaldi berriei mezu bat helarazi beharko bazenie, zein izango litzateke?

Belaunaldi berriei mezu bat utzi beharko banie, solidarioak, konprometituak eta ausartak izateko esango nieke. Ez dezatela huts egiteko beldurrik izan, akatsetatik ere ikasi egiten baita, eta uler dezatela indibidualismoak ez daramala inora: familia handia gara eta denok behar dugu elkar. Doan jaso dutena doan ematera animatuko nituzke, enpatia eta entzutea praktikatzera, eta kritikoak izatera, baina betiere adimenetik eta eraikuntzatik abiatuta. Zahartzen ari den eta bere energia, inplikazioa eta etorkizun bidezkoagoa eta gizatiarragoa sortzeko gaitasuna behar duen gizarte batean bizi gara. Gogoraraziko nieke, funtsean, familia ugaria garela, denok beharko dugula elkar lehenago edo geroago.

Argazkiak: Hilario Pérez Meñica
Azaleko argazkia: Tituludunaren graduazioa familiarekin ospatzen. Ezkerretik eskuinera: Santi (anaia), Pili (Uriren ahizpa eta koinata), Olatz, [Hilario], Uri, Javier (lehengusua)