…beti jaso izan dut esker ona zintzotasunez kontatu dudanean, ez dela erraza baina posible dela emakume izatea, atzerriko herrialde batean, nazioarteko esparru batean lan egin, sektore teknologikoan, karrera profesional exekutibo batekin, ama eta aita modura harro jardunez. Nik ahal badut, emakume guztiek egin dezakete. Uste dut mundu guztiak egin dezakeela bere ekarpen txikia. Nire amets handiena da, etorkizun hurbilean, teknologia sektorean, emakumeak eta aniztasuna izatea normalena.
Ezer baino lehen, zorionak eman nahi dizkizugu, Globant Awards – Women that Build Edition 2021 sariengatik, “Inspiring Executive Global”; “Inspiring Executive Spain” kategorietako, eta 2021eko “InspiringFifty deeptech” irabazle gisa, eta 2021eko “Digital Female GW” mailako “Globbale Dware” mailako finalista top 3ra iristeagatik. Nolako esanahia du zuretzat sari hauek jasotzeak, hau da Informatikako Ingeniaritzako azken azterketa amaitu berritan, Botxotik irten, Alemaniara joan, bertan geratu eta ibilbide profesional bikaina egin duen bilbotar batentzat?
Bilbotarra naiz, gainera deustoarra eta nire sustraiez oso harro nago. Bizitzak ekar diezazkizukeen ezustekoak gorabehera, uste dut oso garrantzitsua dela norberaren sustraiak ezagutzea eta une oro haur eta nerabe izanda jaso ditugun balioei buruz hausnartzea. 33 urte daramatzat Alemanian, eta bi nazionalitateak ditut; hori dela eta, nire burua “Euskal” deskafeinatu gisa deskribatzen dut.
Sari horiek jasotzea ez da aitorpen pertsonala bakarrik, baizik eta erantzukizun handia ere bada, belaunaldi berriei bidea irekitzearena. Nesken eta gazteen % 70ek konfiantza handiagoa sentitzen dute beren etorkizunean, beste erreferente femenino batzuen esperientzia pertsonala entzun ondoren. Nahiz eta beti ez den erraza zure bizitza pribatuaz jendaurrean hitz egitea, beti jaso izan dut esker ona zintzotasunez kontatu dudanean, ez dela erraza baina posible dela emakume izatea, atzerriko herrialde batean, nazioarteko esparru batean lan egin, sektore teknologikoan, karrera profesional exekutibo batekin, ama eta aita modura harro jardunez. Nik ahal badut, emakume guztiek egin dezakete. Uste dut mundu guztiak egin dezakeela bere ekarpen txikia. Nire amets handiena da, etorkizun hurbilean, teknologia sektorean, emakumeak eta aniztasuna izatea normalena.
1988an Espainiako teknologia informatikoa oso berria zen oraindik, publiko zabalarentzat behintzat. Kontatuko diguzu zer aurkitu zenuen Alemanian eta nolakoak izan ziren zure lehen urteak SAPen?
Jakina, 1988an SAP enpresa oso desberdina zen gaur egun ezagutzen dugunarekin alderatuta. 561 langile nituen eta sortzaileek kontratatu ninduten. Horietako batekin, Klaus Tschirarekin, elkarlanean aritu nintzen SAPen Human Capital Management soluzioaren hasieran (garai hartan, giza baliabideez hitz egiteko ohitura genuen). SAP 1988an start-up enpresa bat bezala zen, ez zegoen ia hierarkiarik, ezta gaur egun dagoen espezializazio maila ere, eta ia denetarik egitea tokatzen zitzaigun. Human Capital Managementen SAP bertsio nazional espainiarraren garapen taldeko kide nintzen. Hiru pertsona ginen, eta nire lana diseinuan, garapenean, mantentze-lanetan, prestakuntzan, salmentetan, hotlinen oinarritzen zen. Klaus Tschirak gure bulegoan nola bisitatzen gintuen gogoratzen dut, eta aulki bat libre ez bazegoen, buelta eman eta zakarrontziaren gainean esertzen zen, programatzen ari nintzen kodea nirekin aztertzeko. Ondoren, oso esperientzia aberasgarria izan zen, eta nire ibilbide profesionalean enpresaren barruan beste erakunde batzuek egiten duten lanaren ikuspegi orokorra izaten lagundu dit. Gainera, SAP enpresa erabat alemaniarra zen garai hartan. Lan hizkuntza alemana zen. Nire taldea eta itzulpen saileko lankideak ziren atzerritar bakarrak. Globalizazio-prozesua urte batzuk geroago hasi zen talde amerikarrekin, SAPek Walldorfen duen egoitza nagusian.
Hutsetik hasi zinen, eta zure ibilbide profesionalean zehar, zuzendaritza postu gorenak bete dituzu egon zaren enpresetan. Alemaniara joan izan ez bazina, helburu berberetara iritsiko zinela uste duzu?
Ezin dugu denboran atzera egin, beraz, seguruenik ezin izango diogu zure galderari erantzun zehatzik emango. Nire goiburua «beti aurrera» da. Beti pentsatu izan dut iraganean hartu ditudan erabakiak onenak zirela une horretan eta egoera jakin horietan. Eta iraganeko esperientziek, positiboak izan ala ez, gaur naizen pertsona izaten lagundu dute. Alemaniara etorri nintzenean, abentura batean murgiltzea zen niretzat. 22 urte nituen, Informatika Ingeniaritzako ikasketak amaitu nituen, ingelesez eta alemanez hitz egiten nuen, herrialdea ezagutzen nuen eta, garrantzitsuena, ez nuen ezer galtzeko. Beti jakin izan dut emakumea, informatikoa eta atzerritarra izanik, gainerakoen desberdina zela nolabait, baina ez nuen inoiz mugatzat hartu, nire pertsonaren definiziotzat baizik. Ez da beti erraza izan eta, gaur egun ere, ez da erraza izan. SAPen hasi nintzenean, nire lankideek itzulpen sailean lan egiten nuelakoan zeuden, eta harritu egiten ziren haiek bezalako lana egiten nuela esaten nienean. Alemaniako sektore teknologikoko goi-zuzendaritzak maskulinoa izaten jarraitzen du, eta, tamalez, oraindik lan handia dago neskatoak eta emakume gazteak STEM munduan karrera bat egitera motibatzeko. “Teknologiako emakumea” eta “Munduko herritarra” naizela uste dut.
Zer gomendio emango zenieke Deustuko ingeniaritzetan graduatu berri diren emakumeei etorkizun profesionala planteatzeko orduan?
Lehenik eta behin, zorionak eman nahi dizkizuet hartu duzuen erabakiagatik, ingeniaritza eta teknologiako lanbideetan dauden emakumeak gaur egun gutxiengoa direla jakinda, beraiek nahi duten bidea aukeratu dutelako. Gainera, gomendatuko nieke beren ametsengatik borroka daitezela, leialak izan daitezela beraiekin, pentsatzen dutenarekin, bidean aukera bakoitzarekin haz daitezela eta erronketatik ikas dezatela, eta begiak beti irekita izan ditzatela erronka berrietara.
Amaitzeko, eta eskerrak emanez zure denboragatik, zer oroitzapen gordetzen dituzu Deustuko Unibertsitatean ibili zineneko garaiaz?
Nire burua pribilegiatutzat jotzen dut 80ko hamarkadan Deustuko Unibertsitatean ingeniaritza informatikoko fakultatera sartzeko aukera izan nuelako. Gure munduan, eta bereziki teknologian, aldaketa da konstante bakarra. Lehenik eta behin, Unibertsitatean ikasten ikasi nuela uste dut, eta horrek hutsala ematen badu ere, ikasteko eta egokitzeko ahalmen horrek nire bizitza profesionalean eta pribatuan asko lagundu didala uste dut. Baina elkarrizketa hau gure irakurleek aurpegian irribarrea dutela amaitu nahi nuke, eta 80ko hamarkadan Informatikako Ingeniaritza fakultatean gure unibertsitateko bizitzan izandako mugarri batzuk aipatu: kafetegiko pintxoak, unibertsitate osoko hoberenak, Go-To Comandillo Informatikako aldizkaria, Ilaran jartzen ginen iragarki-oholean irakurtzeko, eta gure irakasleen aipu ugariak, adibidez, gure Anselmo del Moral maitea, lehen mailako ikasleak motibatuz: «Begira eskuinera, begira ezkerrera, zuetako bat ez da hemen egongo datorren urtean». Deustuko Unibertsitateko Informatikako Ingeniaritzako familiako oroitzapen maitagarri eta ahaztezinak dira.
