Izenburu iradokitzaile hori goiburu hartuta, joan den maiatzaren 11n Deusto Law Alumnik 300 pertsona baino gehiago bildu zituen Deustuko Unibertsitateko Paraninfoan, herrialdeko bufeterik onenetako lau arduradun nagusi mahaiaren inguruan zirela. Zuzenbide Fakultateko dekano Gema Tomásek moderatu zuen saioan, Javier Fontcuberta, Cuatrecasaseko zuzendari nagusia; Fernando Vives, Garrigueseko presidente exekutiboa; Salvador Sánchez-Terán, Uría Menéndezen bazkide zuzendaria, eta Íñigo Erlaiz, Gómez Acebo y Pombo bulegoko bazkide zuzendaria, lau gairen inguruan eztabaidatu zuten eta galderei erantzun zieten. Gai horiei sarrera bikaina egin zieten fakultateko lau ikaslek — Aroa Monterok (Zuzenbideko 2. maila), Alberto Ramírezek (Zuzenbide Ekonomikoko 3. maila), Marta Vélez (Nazioarteko Harremanetako + Zuzenbideko 3. maila) eta Ane Álvarezek (Abokatutzaren jarduerarako Unibertsitate Masterra) —. Bi ikasle gehiagok, Ander Iraguenek (Abokatutzaren jarduerarako Unibertsitate Masterreko ordezkaria) eta Javier Arangurenek (Zuzenbide Fakultateko ordezkaria) aurkeztu eta itxi zuten eztabaida, hurrenez hurren.
Parte hartu zuten hurrenkeraren arabera, eskuinetik ezkerrera: Iraguen, Montero, Ramírez, Vélez, Álvarez eta Aranguren
Iraguenek programaren sarrera egin eta lau gonbidatuak Tomás anfitrioiak aurkeztu ondoren, —eztabaida hasi eta hizlarien berbaldien ordena moderatu zuen—, Monterok eman zion hasiera saioari. Landu beharreko lau gai-multzoak honako hauek izan ziren: unibertsitateko hezkuntzaren kalitatea eta abokatuen etengabeko prestakuntza, teknologia berrien eta adimen artifizialaren (AA) agerpena, zerbitzu juridikoen nazioartekotzea eta mundu anglosaxoiak dakartzan erronkak eta, azkenik, egitura handiek aurre egin beharreko erronketako baten gaineko kezka: familiako bizitza eta lana uztartzeko neurriak eta lan arloko malgutasuna hobetzea.
— Unibertsitateak merkatuak eskatzen dituen abokatuak prestatzen ditu? Zer baloratzen duzue gehien hautagaitzak aurkezten dizkizuetenengan? — galdetu zuen Monterok.
Erlaizek aitortu zuen belaunaldi berriak prestatuago daudela bai praktika juridikoaren errealitatean, bai talde-lanean, hura bizitza profesionalean sartu zeneko belaunaldikoekin alderatuta. “Prestakuntza-denbora murrizteko lagungarria da hori, bulego batean sartzen denean —adierazi zuen—.
Sánchez-Teránek eskaera bat egin zien etorkizuneko abokatuak prestatzen ari diren unibertsitateei: “nire eskaera da zuzenbidearekiko grina irakasteko eta lanbidearen handitasuna erakusteko”. Abokatutza “lanbide gogorra eta zorrotza da”— onartu zuen—. Bestela, bulegoek karrera galduko dute Zuzenbideko graduan edo Zuzenbideko gradu bikoitzetan talentua bilatzen duten funts, enpresa eta bestelako korporazioen aurrean.
—Abokatutzarako buruak galtzen ari gara; unibertsitateek zuzenbidearen eta lanbidearen aldeko har hori barneraino sartu behar diete— nabarmendu zuen Sanchez-Teranek.
Vivesek, berriz, ideia hau azpimarratu zuen: “abokatu izan nahi duten pertsonak behar ditugu”. Bertaratutakoei gogorarazi zien “lanbideko bizitza osoan ikasten jarraituko” dutela.
Era berean, lau hizlariak bat etorri ziren barne-prestakuntzako ikastaroei eustearen garrantzian, batez ere jakintzak eguneratzeko eta une bakoitzean bezeroen beharrei erantzuten jakiteko.
Une horretan, Fontcubertari hitza eman aurretik, Gema Tomasek mahai gainean jarri zuen, Abokatutzaren Jarduerarako Masterra egin ondoren, Estatuko Azterketak eredurik onena izaten jarraitzen ote zuen, eta azken hizlariak erantzun zion “baliozkotzeko metodo bat zela, agian hobetu daitekeena, baina eraginkorra”.
Sánchez-Teránek berriro hartu zuen hitza, bere ustez “unibertsitateak zuzenbidean adituak diren pertsonak prestatzen” dituela adierazteko. “Abokatutza arituz ikasten den ofizioa da”.
Teknologia berriei eta adimen artifizialari buruzko kapituluaren sarrera egitea tokatu zitzaion Ramirezi. Adimen artifizialak ordeztu ditzake abokatuak?
Erantzuna, aho batez, ezezkoa izan zen. Sanchez-Teranek adierazi zuen adimen artifiziala erabiltzen dutenek markatuko dutela aldea. Pertsona horiek izango dira erabiltzen ez dutenak ordezkatuko dituztenak. Ez adimen artifiziala per se. Vivesek, bestalde, adimen artifizialaren erabilera arautzearen garrantzia azpimarratu zuen, lan-tresna gisa soilik erabil dadin, eta Erlaizek gogorarazi zuen teknologia aukera gisa ikusi behar dugula. Abokatutza teknologia baino gehiago da eta enpatia behar du; sentimendu hori ezin du inongo robotek eman. Halaber, bat etorri ziren eskubide indibidualak eta sozialak defendatzeko tresnen premian, ahuleziak dituela erakutsi duen eremuan: ziberdelinkuentzia, fake news, etab.
Velezek Espainiako abokatutzak nazioartean duen paperari buruz galdetu zien hizlariei. Bereziki anglosaxoiaren aldean: emulatu beharko litzateke?
Denek aitortu zituzten Espainiako abokatutzaren indarguneak eta ausardia, eta nazioartean aitormen handia duela esan zuten. Eremu horretan, leialtasunez lehiatzeaz gain, abokatuak zaintzeaz arduratzen dira, sustapen profesionalean lagunduz eta atzerrian esperientziak izateko aukera emanez. Espainiako bulego handiek “epe luzeagora begiratzen dute anglosaxoiek baino, azken horiek kezkatuago baitaude emaitzen kontuarekin.
Alvarezek argi eta garbi planteatu zuen bere galdera. Lana eta familiako bizitza uztartzeari, malgutasunari, aniztasunari eta inklusioari, kristalezko sabaiei dagokienez, egokitzen ari da Espainiako abokatutza?
Fontcubertak, boteprontoan, status quaestionis-a formulatu zuen, lau bulegoen elkargunea: “karreraren puntu jakin batetik aurrera jasaten dugun emakumezkoen talentuaren galera geldiarazteko formulak bilatzen ari gara, baina ezin dugu esan errezeta aurkitu dugunik. Horretan lanean jarraitzen dugu”.
Azkenik, Arangurenek hizlari bakoitzaren esaldiren bat gogoratuz itxi zuen ekitaldia, bertaratzeagatik eskerrak emanez eta denak Paraninfoaren ondoko Klaustroan zerbitzatuko zen koktelera etortzeko gonbidapena luzatuz.
Eskuinetik ezkerrera: Fernando Vives, Fernando Sánchez-Terán, Íñigo Erlaiz, Gema Tomás, Javier Fontcuberta eta Jesús Riaño
